Archimate, Open Group tarafından yayınlanan bir Kurumsal Mimari modelleme dilidir. Görsel modelleme yapmaya olanak veren Archimate, içerisinde modelde kullanılmak üzere bir dizi grafik öğe ve bunlar arasında kurulabilecek olası bağlantı setini içerir.
Archimate 3.0’a genel bakış
1.0 versiyonu 2009 yılında yayınlanan dil, 2016 yılında yayınlanan 3.0 versiyonu ile gelişimine devam etmekte. Kurumsal Mimari’nin dört temel katmanı olan iş, uygulama, veri ve teknoloji katmanlarını yanı sıra; değişim yönetimi, strateji ve motivasyon yapılarını da modellemeye olanak sunuyor. Yani aslında model, tüm ilişkileriyle birlikte uçtan uca kurumun kendisini ifade etmiş oluyor. Bu çeşitlilik sayesinde oluşturacağımız modelde, fiziksel bir sunucunun şirket stratejilerinden hangilerine hizmet ettiği ilişkisini bile net bir şekilde görebilmiş oluyoruz.
Archimate – Togaf ADM etkileşimleri
Her katman üç farklı tipte öğenin birleşiminden oluşuyor; bunlar: aktif, pasif ve davranışsal yapılar. Aktif yapılar (active structures) etken ve ilgili fonksiyonu icra edenler, pasif yapılar (passive structures) edilgen ve bu fonksiyon tarafından kullanılanlar, davranışsal (behavioral) yapılar ise bu icranın nasıl gerçekleştiğini anlatan etkileşimleri ifade ediyor.
Archimate kütüphanesindeki ilişki seti, iki öğe arasındaki etkileşimi ifade eden bağlantılardan oluşuyor. Bunlar yapısal (structural), ilişkisel (dependency), dinamik (dynamic) ve diğerleri (others) olmak üzere dört farklı tipte gruplanıyorlar.
Archimate 3.0 model örneği
Archimate yalnızca bir dil ve görsel notasyondan ibaret olduğu için, Archimate kullanarak modelleme yapabilmek için doğrudan özel bir kurumsal mimari aracına ihtiyacımız bulunmuyor. Microsoft Visio gibi çizim araçlarında da, Archimate şablonlarını kullanarak modelleme yapabiliriz. Kurumsal Mimari araçlarının asıl faydası; modelleme kabiliyetlerinden ziyade, merkezi bir depo (repository) oluşturmaya olanak vermeleri. Yani modeller üzerinde oluşturduğumuz tüm verileri, erişilebilir ve tekrar kullanılabilir birer envanter haline getirebilmeleri. Bu nedenle, en güncel Archimate versiyonunu destekleyen bir mimari araca sahip olmak büyük fayda sağlayacaktır.
Archimate neden gerekli?
1- Görünürlük
Stratejiden fiziksel katmana kadar olan tüm mimarimizi net ve anlaşılabilir bir şekilde ifade etmeye olanak verir. Farklı kaynaklarda bulunan ve farklı formatlarda oluşturulan ve genelde erişmek için çaba sarf etmek gereken tüm yapıları görünür hale getirir.
2- Ortak dil
Modellediğimiz tüm katmanlarda, farklı disiplinlerden gelen kişilerin aynı çıkarımı yapabilmesini sağlar ve yanlış anlaşılmaların önüne geçer. Bu sayede organizasyonun tüm kademelerinde ortak bir dil kullanılmaya başlanmış olur.
3- Etki analizi yapabilme
Strateji öğelerine bağlı iş süreçleri, bunlara bağlı uygulamalar, uygulamalara bağlı veri yapıları ve fiziksel öğeleri görebileceğimiz bir modelde, herhangi bir öğenin değiştirilmesi veya fonksiyonunu yerine getirmemesi durumunda nelerin etkileneceğini net olarak görebiliriz.
4- Çeviklik
Modele ait detaylara tamamıyla hakim olmamız ve etki analizi yapabilmemiz sayesinde, değişiklik taleplerine vakit kaybetmeden yanıt verebiliriz. Bu da kuruma, bulunduğu pazarda hızlı hareket edebilme kabiliyeti sağlayacaktır.
5- Basit ve anlaşılabilir ifade
Sağlanan görsel ve kolay ifade şekli ile, sayfalarca doküman ile anlatacağımız bir konuyu, tek sayfalık bir diyagramda net olarak gösterebilme şansına sahip oluruz.
6- Kolay ve etkin planlama
Mevcut ve gelecekteki mimarinin doğru modellendiği bir yapıda, transformasyon ve geçiş planları kolaylıkla yönetebiliriz. Bunun için Archimate içerisinde bulunan değişim yönetimi (implementation) katmanından faydalanabiliriz.
Bazı başvuru kaynakları :
- Open Group Archimate 3.0 dokümantasyonu
- Mastering Archimate web sitesi
- Archimate 3.0 referans kartı
- Ücretsiz bir Archimate modelleme aracı: Archi
- Archimate 3.0 Visio şablonları
Bir sonraki yazıda, Archimate’le ilgili daha detaylı bilgiler vermeye çalışacağım.