Etkin Sonuçlar İçin Yukarıdan Bir Bakış: Kurumsal Mimari Yaklaşımı

Kurumsal mimari, kurumun hedef ve stratejileri ile BT (Bilgi Teknolojileri) sistemleri arasındaki ilişkiyi yöneten ve kurumda kullanılması gereken teknolojilere yön veren bir modelleme yaklaşımıdır. Kurumsal mimarinin temel işlevi; kurumun hedefleri, yapısı, işleyişi, kullandığı sistemler ve sistemlerde kullanılan teknolojiler hakkında bilgi vermek ve bunları yönetmektir. Bu kapsamda, yalnızca mevcut yapıyı yönetmekle kalmayıp, kurumun gelecek planlarını destekleyecek BT altyapısını belirlemekten ve projeksiyon oluşturmaktan da sorumludur. Yani özetle, büyük resme bakarak iş ve teknoloji öncelikleri arasındaki uyumu sağlamayı ve daima daha fazla değer elde etmeyi amaçlayan bir felsefeye sahiptir.

Kurumsal mimarinin temel hedeflerini ve bunlara bağlı olarak elde edilecek faydaları şu şekilde sıralayabiliriz :

• BT karar alma sürecine katkı sağlama
• Kurum içerisine manuel veya otomatize olarak dağılmış iş süreçlerini, değişikliklere hızlı yanıt veren ve stratejileri hayata geçirmeyi destekleyen, entegre ve standartlara uygun bir ortam haline getirme
• BT verimliliği ve iş süreçlerindeki yenilikler arasındaki dengeyi sağlama
• BT envanterini oluşturmak ve devamlılığını sağlama
• Bağımsız iş birimlerine, kendi hedefleri dahilinde oyun alanı ve rekabet avantajı sunma
• İş birimleri arasında sinerji oluşmasına altyapı sağlama

Unutulmaması gereken en önemli nokta, kurumsal mimarinin varlık nedeninin aslında kurum stratejilerine daha kolay ulaşılmasını sağlamak, yani iş süreçlerine hizmet etmek olduğudur. Bu kapsamda, kurumsal mimarinin en önemli katkısı, kuruma ait BT kabiliyetlerini ve fonksiyonlarını net bir biçimde tanımlamasıdır. BT uygulama envanterini yönetmek ve altyapı katmanı ile aralarındaki ilişkileri görünür hale getirmek, kurumsal mimarinin asıl amacı olmaktan ziyade; iş süreçlerinin etkin bir biçimde işletilebilmesi için yürüttüğü destek faaliyetleridir.

Bahsettiğimiz hedeflere ulaşabilmek için, kurumsal mimarinin ilgilendiği ve yön verdiği başlıca faaliyetler ise şunlardır :

• Yeni nesil BT projelerine destek
• Uygulama envanter yönetimi ve bakım süreçleri
• Uyum & güvenlik
• Maliyet kıyaslama
• Stratejik KPI’lar ve hedef mimari çalışmaları
• Uygulama sonlandırma planları

Elde edilebilecek faydalar çok cazip görünse de, kurum ölçeği ile doğru orantılı olarak, kurumsal mimarinin hayata geçirilmesi ve yaşatılması da aynı ölçüde zorlaşmaktadır. Bu süreçte dikkat edilmesi gereken en önemli bir kaç noktadan kısaca bahsedelim :

1-Üst yönetim desteği

Mimari yapıyı kurma ve süreçleri hayata geçirme aşamasında, yönetime faydanın doğru bir biçimde aktarılması ve destek alınması en kilit noktadır. Bu desteği sağlamayı ihmal eden ve çalışmalara organizasyonun alt seviyelerinden başlayan şirketlerde, kurumsal mimari hayata geçirilmiş olsa bile, zaman içerisinde haberdar olunan fakat kimsenin dikkate almadığı bir zorunluluk halini alacaktır.

2-Süreçler ile tam entegrasyon

Yönetim desteği alındıktan sonra yapılması gereken ilk iş, kurumsal mimarinin şirket içerisinde yürüyen iş ve BT süreçleri ile entegre olmasını ve çarklar arasında kendine yer bulmasını sağlamaktır. Aksi durumda, belirlenen prensipler ile devam eden süreçlerin bağlantısı tam olarak kurulamamış olur. Uygulanacak yönetişimin, basit ve çıktılarının net olarak belirlenmiş olması, hayat döngüsünün sağlıklı bir biçimde devam edebilmesi için önemlidir. Stratejiler ile beslenen mimari vizyon, proje portföyünün oluşturulmasına destek olmalı, yürütülen projelere ışık tutmalı ve yol göstermelidir. Bunu yaparken, öncesinde çizilen hedef mimariye maksimum uyum için çaba gösterilmelidir.

3-Kurumsal mimarinin güncel tutulması

Geliştirilen modelin, hedef mimarinin ve prensiplerin; şirket stratejilerinden ve değişen sektör dinamiklerinden ve teknolojilerden beslenerek sürekli olarak güncellenmesi ve her zaman doğru yolu gösterebilmesi, kurumsal mimari süreçlerinin yaşayabilmesi için gereklidir. Kurumsal mimari yapısının oluşturulması tek sefere mahsus bir çalışma değildir. Bu nedenle, zamana yenik düşmeyecek şekilde tasarlanması, olmazsa olmaz bir kuraldır.

4-Yetkinlik

Kurumsal mimari yalnızca teknik alanda sahip olunan bir sorumluluk olmayıp, aynı zamanda bir yönetim danışmanlığı işidir. Dolayısıyla, bu rolde görev alan çalışanların teknik deneyimlerinin yanı sıra, iletişim kabiliyetlerinin de yüksek olması beklenmektedir. Bunun yanında, operasyonel bakış açısından ziyade stratejik bakış açısına sahip kişilerin, uzun vadeli planlama becerileri sayesinde, kurumsal mimar olarak çalışmaya daha yatkın oldukları görülmektedir.

Sonuç

Kurumsal mimari, çağımızın modern yönetim metodolojisi halini almaya aday hale geliyor. Şirketlerde bu felsefenin benimsenmesi, ilgili birimlerin oluşturulması ve kaynak ihtiyacının karşılanması, önümüzdeki yıllarda dünyada olduğu gibi ülkemizde de önemli gündem maddeleri arasında yer alacaktır. Bu konudaki farkındalığı artırmayı ve yürütülecek faaliyetlere destek olmayı amaçlayan Kurumsal Mimari Platformu (kurumsalmimari.org) gibi topluluklara önemli görevler düşüyor.